परिचय: अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांना झालेल्या नुकसानाची भरपाई करण्यासाठी राज्य सरकारने नवीन याद्या प्रकाशित केल्या आहेत. या याद्यांमध्ये पात्र शेतकऱ्यांची माहिती समाविष्ट आहे. तसेच, या शेतकऱ्यांना KYC (Know Your Customer) प्रक्रिया पूर्ण करण्याचे आव्हान केले आहे. या व्हिडिओमध्ये आपण पाहणार आहोत की, शेतकऱ्यांना कसे नुकसान भरपाई मिळवता येईल, KYC कसे करायचे, आणि याबद्दलची महत्त्वाची माहिती.
कृषी नुकसान आणि भरपाई: कृषी हंगाम 2024 मध्ये राज्याच्या विविध भागांमध्ये अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले. या परिस्थितीत, राज्य सरकारने शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई देण्यासाठी विविध योजना सुरु केल्या. आतापर्यंत जवळपास 46 लाख शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाईसाठी पात्र ठरवण्यात आले आहे. यासाठी सरकारने सुमारे 5340 कोटी रुपये वितरित करण्याची मंजुरी दिली आहे. हे पैसे शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होणार आहेत, परंतु यासाठी KYC प्रक्रिया आवश्यक आहे.
नवीन याद्या आणि KYC प्रक्रिया: शेतकऱ्यांसाठी पात्रता निश्चित करणारे नवीन याद्या प्रकाशित केल्या जात आहेत. या याद्यांमध्ये त्या शेतकऱ्यांचा समावेश आहे, जे नुकसान भरपाईसाठी पात्र आहेत. या याद्यांना पोर्टलवर अपलोड केले जाते, आणि त्या शेतकऱ्यांना KYC करण्याची सूचना दिली जाते. याशिवाय, राज्याच्या विविध जिल्ह्यांमध्ये यापूर्वीच KYC प्रक्रिया सुरु करण्यात आलेली आहे.
जिल्हानुसार स्थिती: नांदेड जिल्ह्यात 8 लाखापेक्षा जास्त शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाईसाठी पात्र करण्यात आले आहे. यापैकी जवळपास 6 लाख शेतकऱ्यांच्या याद्या आधीच अपलोड केल्या गेल्या होत्या. आता उर्वरित शेतकऱ्यांच्या याद्या अपलोड करण्यात आलेल्या आहेत. हिंगोली आणि परभणी जिल्ह्यातही मोठ्या प्रमाणात KYC प्रक्रिया पूर्ण करण्यात आलेली आहे. बीड, जालना आणि अन्य जिल्ह्यांमध्येही यादी प्रकाशित करण्यात आली आहे आणि शेतकऱ्यांना KYC करण्याचे आवाहन केले जात आहे.
KYC प्रक्रिया कशी करावी? KYC प्रक्रिया शेतकऱ्यांना सरकार सेवा केंद्रावर जाऊन पूर्ण करावी लागते. शेतकऱ्यांना मोबाइल किंवा इतर कोणत्याही अॅप्लिकेशनच्या माध्यमातून KYC करता येणार नाही. त्यासाठी शेतकऱ्यांना सरकार सेवा केंद्रावर आधार प्रमाणीकरण करण्याची आवश्यकता आहे. आधार प्रमाणीकरणासाठी बायोमेट्रिक तपासणी करणे आवश्यक असते. याशिवाय, शेतकऱ्यांना आधार कार्ड आणि बँक खात्याची माहिती पुरवली पाहिजे.
KYC प्रक्रिया करताना शेतकऱ्यांनी काय तपासावे? KYC करताना शेतकऱ्यांनी काही महत्त्वाच्या गोष्टी तपासणे गरजेचे आहे. त्यात सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, त्यांचा आधार आणि बँक खात्याची माहिती योग्य असावी. जर त्यांना खात्याच्या किंवा क्षेत्राच्या माहितीमध्ये काही चुका दिसल्यास, त्यांना ते सरकार सेवा केंद्रावर नोंदवावं लागेल. यामुळे त्यांच्या खात्यातील माहिती अपडेट केली जाऊ शकते.
याद्यांमध्ये नावे असलेल्या शेतकऱ्यांना KYC करतांना काय करावे? जे शेतकरी यादीत समाविष्ट आहेत, त्यांनी लवकरात लवकर KYC प्रक्रिया पूर्ण केली पाहिजे. यामुळे त्यांना नुकसान भरपाई मिळवण्यासाठी आवश्यक पायऱ्या पूर्ण होतील. यासाठी, शेतकऱ्यांना तलाठ्याशी संपर्क साधून सरकार सेवा केंद्रावर जाऊन KYC प्रक्रिया सुरू करावी लागेल.
KYC प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर काय होईल? KYC प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर, शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात त्यांची नुकसान भरपाई जमा केली जाईल. या प्रक्रियेमध्ये, आधार प्रमाणीकरण करून, बायोमेट्रिक तपासणी आणि आधार ओटीपी पडताळणी केली जाते. त्यानंतर, संबंधित शेतकऱ्यांच्या खात्यात निधी ट्रान्सफर केला जातो.
Also Read : पीकविमा आणि शेतकरी कर्जमाफी: मंत्रिमंडळ बैठकीतील निराशा
वितरण प्रक्रियेत अडचणी: अद्याप काही शेतकऱ्यांना नुकसान भरपाई मिळालेली नाही. याचे कारण म्हणजे, KYC प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर काही तांत्रिक कारणांमुळे शेतकऱ्यांच्या खात्यात निधी ट्रान्सफर करण्यात आलेला नाही. परंतु, त्यांच्यासाठी सरकारने त्रास मुक्त वितरण प्रक्रिया सुरू केली आहे. KYC प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर, डीबीटी (डायरेक्ट बेनिफिट ट्रान्सफर) च्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना निधी मिळवता येईल.
शेतकऱ्यांना KYC प्रक्रिया करताना आव्हान: शेतकऱ्यांना KYC प्रक्रिया पूर्ण करतांना काही आव्हानांचा सामना करावा लागतो. अनेक वेळा, तांत्रिक अडचणी, माहितीची चुकीची नोंद, आधार प्रमाणीकरणाचे अडथळे यामुळे शेतकऱ्यांना त्रास होऊ शकतो. परंतु, सरकारने ही प्रक्रिया सोपी करण्यासाठी सरकार सेवा केंद्रांसाठी योग्य प्रशिक्षण दिले आहे. शेतकऱ्यांना यासाठी सहकार्य मिळेल, अशी अपेक्षा आहे.
समारोप: अतिवृष्टीमुळे शेतकऱ्यांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे. राज्य सरकारने नुकसान भरपाईसाठी नव्या याद्या प्रकाशित केल्या आहेत. शेतकऱ्यांना यासाठी KYC प्रक्रिया पूर्ण करणे अनिवार्य आहे. हे एक महत्त्वाचे पाऊल आहे जेणेकरून शेतकऱ्यांना योग्य वेळी नुकसान भरपाई मिळू शकेल. शेतकऱ्यांनी सरकार सेवा केंद्रावर जाऊन ही प्रक्रिया लवकरात लवकर पूर्ण केली पाहिजे.