नाशिक आणि निवडणुका: गणित, समीकरणं आणि राजकीय डावपेच
नाशिक जिल्हा महाराष्ट्राच्या राजकीय नकाशावर कायमच महत्त्वाचा ठरतो. गोदावरी नदीच्या काठावर वसलेलं हे शहर “गंगेच्या पायाला पाणी लागलं की इलेक्शन लागलं” या ओळखीनं राजकीय रंगभूमीवर अधिराज्य गाजवतं. निवडणुकीचा मोसम जवळ आला की नाशिकच्या गल्ल्या आणि वाड्यांमध्ये चर्चा रंगतात. राजकीय नेत्यांचे दौरे, कार्यकर्त्यांची लगबग, प्रचाराचे नवे फंडे, आणि मतदारांच्या मनातील बदलतं चित्र नाशिकमध्ये नेहमीच चर्चेचा विषय असतो.
नाशिकचं राजकीय गणित
नाशिकमधील लोकसभेच्या आणि विधानसभेच्या जागा नेहमीच काट्याच्या लढतीसाठी ओळखल्या जातात. इथल्या मतदारांची जातीय, सामाजिक, आर्थिक आणि राजकीय समीकरणं ही सगळ्या पक्षांसाठी महत्त्वाची ठरतात.
1. नाशिक शहरातील विधानसभा जागा
शहरातील तीन प्रमुख विधानसभा मतदारसंघ म्हणजे नाशिक पूर्व, नाशिक मध्य आणि नाशिक पश्चिम. सध्या या तिन्ही ठिकाणी भाजपचे आमदार आहेत. मात्र, इथे जातीय समीकरणं आणि पक्षीय गटबाजी नेहमीच निवडणुकीत महत्त्वाची ठरतात.
नाशिक पूर्व:
- भाजपचे राहुल ढिकले आणि शरद पवार गटाचे गणेश गीते यांच्यात काट्याची लढत आहे.
- ढिकलेंना कुटुंबाचा आणि भाजप संघटनेचा पाठिंबा आहे, तर गीतेंना शरद पवारांच्या प्रभावाचा फायदा मिळतोय.
- जातीय समीकरणं: ढिकले मराठा आहेत, तर गीते वंजारी समाजाचे आहेत. त्यामुळे मराठा विरुद्ध वंजारी असा मतांचा संघर्ष होऊ शकतो.
नाशिक मध्य:
- इथे भाजपच्या देवयानी फरांदे आणि ठाकरे गटाच्या वसंत गीते यांच्यातील लढत रंगली आहे.
- फरांदेंवर आरोपांची मोहीम राबवली गेल्यामुळे इथलं राजकीय वातावरण तापलं आहे.
- मुस्लिम मतं: इथे मुस्लिम मतं महत्त्वाची असून ती ठाकरे गटाकडे वळतात की वंचित पक्षाकडे, हे निवडणुकीच्या निकालावर प्रभाव टाकणार आहे.
नाशिक पश्चिम:
- भाजपच्या सीमा हिरे, ठाकरे गटाचे सुधाकर बडगुजर, आणि मनसेचे दिनकर पाटील यांच्यात तिरंगी सामना आहे.
- मनसेचा प्रभाव इथं निर्णायक ठरू शकतो.
ग्रामीण भागातील समीकरणं
1. निफाड:
- इथे आजी-माजी आमदारांच्या लढतीने रंगत आली आहे. भाजपचे अनिल कदम आणि राष्ट्रवादीचे दिलीप बनकर यांच्यात काट्याची लढत आहे.
- पवारांच्या सभेमुळे इथे राष्ट्रवादीचा जोर वाढत असल्याची चर्चा आहे.
2. सिन्नर:
- भाजपचे कोकाटे आणि राष्ट्रवादीचे उदय सांगळे यांच्यात लढत आहे.
- इथे मराठा विरुद्ध वंजारी समीकरणं सक्रिय आहेत.
3. कांदा पट्टा:
नांदगाव, येवला, चांदवड, आणि वागलाड हे कांद्याचे उत्पादन करणारे महत्त्वाचे भाग आहेत.
- नांदगाव: भाजपचे सुहास कांदे, अपक्ष समीर भुजबळ, आणि ठाकरे गटाचे गणेश धात्रक तिरंगी लढतीत आहेत.
- येवला: छगन भुजबळ यांना पवार गटाच्या उमेदवारांचा सामना करावा लागतोय.
- चांदवड: भाजपचे राहुल आहेर, काँग्रेसचे शिरीष कोतवाल, आणि अपक्ष केदा आहेर यांच्यात तिघेही एकमेकांना तोडीस तोड आहेत.
आदिवासी मतदारसंघ
1. दिंडोरी:
- भाजपच्या नरहरी झिरवळ आणि राष्ट्रवादीच्या सुनीता चारोस्कर यांच्यात सामना आहे. झिरवळांचा अनुभव आणि चारोस्करांच्या प्रचार यंत्रणेतील जोम यामुळे इथे फाईट घनघोर होणार आहे.
2. कळवण:
- जीवा गावीत हे कळवणमधले नावाजलेले नेते आहेत. इथे माकपाची ताकद ओसरली असली तरी गावीतांना विरोधकांसमोर कडवे आव्हान आहे.
3. इगतपुरी:
- इथे काँग्रेसचे हिरमण खोसकर आणि अपक्ष झालेल्या निर्मला गावीत यांच्यात लढत आहे.
मालेगाव आणि इतर महत्त्वाचे भाग
1. मालेगाव पश्चिम:
- इथं एमआयएमचे मोहम्मद इस्माईल यांना समाजवादी पक्षाचे शानेहीन निहाल अहमद जोरदार टक्कर देत आहेत.
- नाराजीचा फायदा समाजवादी पक्षाला होण्याची शक्यता आहे.
2. मालेगाव पूर्व:
- इथं काँग्रेसचे बेग हे प्रमुख उमेदवार आहेत, तर एमआयएमचा पारंपरिक प्रभाव आहे.
भुजबळांचं आव्हान
छगन भुजबळांसाठी ही निवडणूक कठीण आहे. अपक्ष उमेदवार आणि सहानुभूतीच्या लाटेवर ते काही प्रमाणात जोर लावू शकतील, पण पवार गटातील नाराजी त्यांना महागात पडू शकते.
महायुती आणि महाविकास आघाडीचं गणित
- महायुतीकडे सध्या 13 जागांचा मजबूत गड आहे.
- महाविकास आघाडी आणि एमआयएमकडे यंदा फारशा जागा नसल्या तरी इथली मतांची विभागणी महायुतीसाठी अडथळा ठरू शकते.
- राष्ट्रवादीचे नेते अजित पवारांचा जिल्ह्यात मोठा प्रभाव असून, त्यांच्या सभांना चांगला प्रतिसाद मिळत आहे.
नाशिकच्या नेत्यांचं भविष्य
नाशिकने अनेक मोठे नेते दिले, पण इथल्या नेत्यांना मुख्यमंत्रीपद मिळालं नाही.
- शरद पवार, अजित पवार यांसारख्या नेत्यांसाठी नाशिकने कायम पाठिंबा दिला आहे.
- नाशिकमध्ये मुंबईहून आलेले नेतेही सेटल झालेत, जसे की छगन भुजबळ.
नाशिकच्या लढतींचं वैशिष्ट्य
नाशिकमधील लढती नेहमीच काट्याच्या, उत्सुकता वाढवणाऱ्या आणि चकवा देणाऱ्या ठरतात. इथं शेवटच्या क्षणाला मतदार कौल बदलतात, त्यामुळे निकाल अंदाज लावता येत नाही.
- जातीय समीकरणं
- पक्षांतरं
- स्थानिक नेत्यांचा प्रभाव
- आर्थिक आणि सामाजिक प्रश्न
हे सगळे घटक निवडणुकीत निर्णायक ठरतात.
शेवटचं मत
नाशिकमध्ये गंगेच्या पायाला पाणी लागलं की पूर येतो, तसंच निवडणुकीच्या काळात राजकीय वातावरण तापतं. कोण जिंकणार आणि कोण पराभूत होणार याचं उत्तर निकालाच्या दिवशीच मिळेल. “पटलं तर बोला, नसलं तर गंगेवर चर्चा करू.”