Kharip Pik Pisewari 2024 : पिकांची पैसेवारी शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे: पैसेवारीतून शेतकऱ्यांच्या शेतीमालाचे नुकसान, पावसाचे प्रमाण, आणि एकूण परिस्थितीचा आढावा घेतला जातो. यामुळे शेतकऱ्यांना भरपाई आणि इतर मदतीसाठी निर्णय घेता येतो. या लेखात आपण वाशिम आणि गडचिरोली जिल्ह्याच्या खरीप पिकांच्या अंतिम पैसेवारीची सविस्तर माहिती जाणून घेऊ.
Also Read : Post Office Recruitment 2025 :पोस्ट ऑफिस मध्ये डायरेक्ट होणार भरती लगेच अर्ज करा, परीक्षा नाही
पैसेवारी म्हणजे काय?
पैसेवारी ही शेतीमालाच्या उत्पादनावर आधारित मोजमाप पद्धती आहे.
- पिकांच्या उत्पादनाचे प्रमाण १० पैशांपासून १२५ पैशांपर्यंत दर्शवले जाते.
- ५० पैशांपेक्षा कमी पैसेवारी असल्यास ती क्षेत्र नैसर्गिक आपत्तीत नुकसानग्रस्त मानली जाते.
वाशिम जिल्ह्याची अंतिम पैसेवारी
वाशिम जिल्ह्याची सरासरी पैसेवारी
- वाशिम जिल्ह्यात खरीप हंगामात मोठ्या प्रमाणात पावसाचे नुकसान झाले.
- सरासरी पैसेवारी ४९ पैसे इतकी जाहीर झाली आहे.
तालुकानिहाय पैसेवारी
- वाशिम तालुका
- महसूल गावांची संख्या: १३१ गावं
- अंतिम पैसेवारी: ४९ पैसे
- मालेगाव तालुका
- महसूल गावांची संख्या: १२२ गावं
- अंतिम पैसेवारी: ४९ पैसे
- रिसोड तालुका
- महसूल गावांची संख्या: १०० गावं
- अंतिम पैसेवारी: ४९ पैसे
- मंगरूळ तालुका
- महसूल गावांची संख्या: १३७ गावं
- अंतिम पैसेवारी: ४८ पैसे
- कारंजा तालुका
- महसूल गावांची संख्या: १६७ गावं
- अंतिम पैसेवारी: ४८ पैसे
- मानोरा तालुका
- महसूल गावांची संख्या: १३६ गावं
- अंतिम पैसेवारी: ४९ पैसे
नुकसानाचे कारण
- अतिवृष्टी: खरीप हंगामात मोठ्या प्रमाणावर पाऊस झाला.
- परतीचा पाऊस: ऑक्टोबर महिन्यात परतीच्या पावसामुळे अधिक नुकसान झाले.
गडचिरोली जिल्ह्याची अंतिम पैसेवारी
गडचिरोली जिल्ह्याची सरासरी पैसेवारी
- गडचिरोली जिल्ह्यातील सरासरी पैसेवारी ११९.१७ पैसे आहे.
- ही पैसेवारी ५० पैशांपेक्षा जास्त असल्याने शेतकऱ्यांसाठी थोडी समाधानकारक आहे.
Also Read : Best Calling Plans in India: Jio, Airtel, Vi – Which One to Choose?
तालुकानिहाय माहिती
- गडचिरोली जिल्ह्यात एकूण १६८२ महसूल गावं आहेत.
- यातील खरीप हंगामासाठी १५०४ गावांची अंतिम पैसेवारी जाहीर झाली आहे.
- बहुतेक गावांमध्ये पैसेवारी ५० पैशांपेक्षा अधिक आहे.
पैसेवारीनुसार शेतकऱ्यांना होणारे फायदे
- भरपाई मिळण्याची संधी
- ५० पैशांपेक्षा कमी पैसेवारी असल्यास नुकसानग्रस्त भाग म्हणून ओळखले जाते.
- अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांना पीक विमा किंवा सरकारी मदत मिळू शकते.
- पिकांच्या हानीचा आढावा
- पैसेवारीतून सरकारला नुकसानाचे अचूक मोजमाप करता येते.
- यावर आधारित शेतकऱ्यांसाठी योजनांची आखणी होते.
- शेतीत सुधारणा करण्याची संधी
- पैसेवारीच्या आधारावर पुढील हंगामासाठी शेतकरी योग्य योजना करू शकतात.
- कमी उत्पादन होत असलेल्या क्षेत्रांमध्ये सुधारणा करता येते.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे मुद्दे
- पैसेवारी तपासण्यासाठी पोर्टलचा वापर करा
- महसूल विभागाच्या वेबसाइटवर पैसेवारीची माहिती उपलब्ध असते.
- शेतकऱ्यांनी वेळोवेळी आपली पैसेवारी तपासावी.
- कागदपत्रे तयार ठेवा
- पैसेवारीनुसार भरपाईसाठी कागदपत्रांची पूर्तता करावी लागते.
- ७/१२ उतारा, आधार कार्ड, बँक खात्याचे तपशील तयार ठेवा.
- सरकारी योजना आणि विमा योजनांचा लाभ घ्या
- पैसेवारी ५० पैशांपेक्षा कमी असल्यास पीक विमा योजनांचा लाभ घेता येतो.
- महात्मा फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजना यांसारख्या योजनांची माहिती घ्या.
वाशिम जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांसाठी सल्ला
- पिकांची विविधता जोपासा
- एकाच प्रकारच्या पिकांवर अवलंबून राहू नका.
- विविध प्रकारच्या पिकांची लागवड केल्यास नुकसान कमी होऊ शकते.
- जलसंधारण तंत्रज्ञान वापरा
- पावसाच्या अनिश्चिततेमुळे जलसंधारण महत्त्वाचे आहे.
- शेततळे, बंधारे यांचा योग्य वापर करा.
- पैसेवारीनुसार शेती व्यवस्थापन
- कमी पैसेवारीच्या भागात पीक बदल करण्याचा विचार करा.
- अधिक उत्पादन देणाऱ्या पिकांवर भर द्या.
निष्कर्ष
खरीप हंगामातील वाशिम आणि गडचिरोली जिल्ह्याच्या अंतिम पैसेवारीने शेतकऱ्यांना त्यांच्या स्थितीची जाणीव करून दिली आहे. वाशिम जिल्ह्याची पैसेवारी ४९ पैसे असल्याने येथील नुकसान मोठे आहे. सरकारकडून शेतकऱ्यांसाठी त्वरित मदतीची अपेक्षा आहे. पैसेवारीच्या आधारावर पुढील हंगामासाठी योग्य नियोजन करून शेतकरी उत्पादन वाढवू शकतात.