Drone Subsidy Application : ड्रोन अनुदान योजना – एक संपूर्ण मार्गदर्शक
शेतकऱ्यांना आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने शेतीत नवनवीन सुधारणा करण्यासाठी केंद्र सरकारकडून ‘ड्रोन अनुदान योजना’ सुरू करण्यात आलेली आहे. योजनेत कृषि पदवीधर, शेतकरी उत्पादक संस्था (FPO) यांना ड्रोन खरेदीसाठी आर्थिक सहाय्य दिले जाते. राज्य सरकारे देखील या योजनेत सहभागी होत आहेत. यामुळे शेतकऱ्यांना आधुनिक तंत्रज्ञान वापरून शेती अधिक उत्पादक व लाभदायक करण्याची संधी मिळते.
ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया सुरू झाल्याने शेतकऱ्यांना आता या योजनेत सहभागी होणे सोपे झाले आहे. ऑनलाइन अर्ज पद्धतीच्या काही महत्वाच्या टप्प्यांबद्दल माहिती घेऊया.
1. ड्रोन अनुदान योजना – प्रस्तावना
ड्रोन तंत्रज्ञानामुळे शेतीत मोजमाप, खते व औषधांचे छिडकाव अधिक सोपे झाले आहे. हे उपकरण पिकांच्या वाढीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि कीटकनाशकांचा योग्य वापर करण्यासाठीही उपयुक्त आहे. कृषी क्षेत्रात आधुनिकता आणण्यासाठी ड्रोनचे महत्त्व लक्षात घेऊन केंद्र शासनाने या योजनेची सुरुवात केली आहे. शेतकरी उत्पादक संस्थांसह कृषी पदवीधर देखील या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
2. अर्ज प्रक्रिया – ऑनलाइन माध्यमातून अर्ज कसा करावा?
ड्रोन अनुदान योजनेत अर्ज करण्यासाठी आता महाडीबीटी (DBT) पोर्टलवर ऑनलाइन पद्धतीने अर्ज करण्याची सुविधा आहे. इच्छुक लाभार्थी महाडीबीटी फार्मर स्कीम पोर्टलवर लॉगिन करून अर्ज करू शकतात. या अर्ज प्रक्रियेत खालील टप्पे आहेत:
- लॉगिन करणे: महाडीबीटी फार्मर स्कीमच्या पोर्टलवर जाऊन यूजर आयडी, पासवर्ड, आणि कॅप्चा कोड टाकून लॉगिन करणे आवश्यक आहे. ज्यांच्याकडे आधार कार्ड आहे, ते OTP किंवा बायोमेट्रिक पद्धतीने देखील लॉगिन करू शकतात.
- मुख्य पृष्ठावर अर्ज करा निवडणे: लॉगिन केल्यानंतर मुख्य पृष्ठावर “अर्ज करा” हा पर्याय निवडावा लागेल.
- योजना निवडणे: अर्ज फॉर्ममध्ये “कृषी यंत्रीकरण” हा पर्याय निवडावा. या यंत्रे अजारा योजनेखाली ड्रोन खरेदीसाठी अर्ज करण्याचा पर्याय आहे.
3. अर्ज प्रक्रियेतील महत्त्वाचे टप्पे
अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी आवश्यक असलेले टप्पे साधारणतः खालीलप्रमाणे आहेत:
- यंत्र निवडणे: अर्जात ड्रोन यंत्र खरेदीसाठीच्या पर्यायावर क्लिक करावे. ड्रोनचे प्रकार निवडताना लहान व मध्यम आकाराचे ड्रोन निवडले जाऊ शकतात.
- अपेक्षित अर्ज माहिती भरणे: अर्ज भरण्यासाठी आवश्यक माहिती जसे की, लाभार्थ्याचे नाव, पत्ता, बँक खाते क्रमांक, इत्यादी माहिती टाकावी लागते. शिवाय, शेतीचे क्षेत्र व यंत्र खरेदीचा उद्देश देखील नमूद करावा लागतो.
- कागदपत्रांची जोडणी: अर्जासोबत आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करणे आवश्यक आहे. यात ओळखपत्र, बँक पासबुक, 7/12 उतारा, शेतकऱ्यांचे प्रमाणपत्र इत्यादी कागदपत्रांचा समावेश आहे.
4. अर्ज सादर करणे व तपासणी
तुम्ही संपूर्ण अर्ज भरून झाल्यावर त्याची खात्री करा. अर्जामधील माहिती योग्य असल्यास, “सादर करा” बटणावर क्लिक करून अर्ज सादर करा. अर्ज सादर केल्यावर अर्जाची प्रिंट घ्यावी किंवा त्याची पीडीएफ फाइल सेव्ह करून ठेवावी. अर्ज सादर केल्यानंतर त्याची तपासणी राज्य शासनाच्या प्रतिनिधींकडून केली जाते.
5. लॉटरी प्रणालीद्वारे लाभार्थी निवड
ड्रोन अनुदान योजनेअंतर्गत लाभार्थी निवडण्यासाठी लॉटरी पद्धत वापरली जाते. अर्ज सादर केल्यानंतर लॉटरी प्रक्रियेअंतर्गत निवडले गेलेले लाभार्थी योजनेचे लाभ घेऊ शकतात. लाभार्थी म्हणून निवड झाल्यास, पुढील कागदपत्रे जमा करून अनुदानाचा लाभ घ्यावा लागतो.
6. महाडीबीटी फार्मर पोर्टलवरील आवश्यक कागदपत्रे
ड्रोन अनुदान योजनेसाठी अर्ज करताना लाभार्थ्यांना काही कागदपत्रे जोडणे आवश्यक असते. कागदपत्रांची यादी खालीलप्रमाणे आहे:
- आधार कार्ड
- 7/12 उतारा
- बँक पासबुकाची प्रत
- शेतकऱ्यांचे प्रमाणपत्र (कृषी पदवीधर असल्यास त्याचे प्रमाणपत्र)
7. अनुदानाचे प्रमाण आणि अर्जाची फी
या योजनेअंतर्गत लहान व मध्यम आकाराच्या ड्रोनसाठी एक विशिष्ट टक्केवारीने अनुदान दिले जाते. अर्ज करताना पहिल्यांदाच अर्ज करणाऱ्यांसाठी एक नाममात्र अर्ज फी (60 पैसे) आकारली जाते. ही फी ऑनलाइनच भरावी लागते. जे लाभार्थी पूर्वी योजनेत सहभागी झालेले आहेत, त्यांना ही फी माफ केली जाते.
8. लाभार्थी पात्रता व शर्ते
- कृषी पदवीधर: शेतकरी जो कृषी पदवीधर आहे, तो या योजनेसाठी पात्र आहे. यामुळे तंत्रज्ञानाची समज असलेल्या तरुण शेतकऱ्यांना लाभ मिळतो.
- शेतकरी उत्पादक संस्था (FPO): ज्या FPO चे नोंदणी झालेले आहे, त्यांनाच या योजनेचा लाभ मिळतो.
- नियम व शर्ते: अर्ज करताना लाभार्थ्यांनी योजनेच्या नियम व शर्ते मान्य कराव्या लागतात.
9. ड्रोन अनुदानाचे फायदे
या योजनेच्या माध्यमातून ड्रोन खरेदीसाठी शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य मिळते. यामुळे ते त्यांच्या शेतात कीटकनाशक व खते यांचे अचूक छिडकाव करू शकतात. याशिवाय, ड्रोनच्या साहाय्याने मोजमाप घेणे, पिकांचे निरीक्षण करणे, उत्पादन वाढविणे, पाणी व्यवस्थापन करणे हे देखील सोपे होते.
10. योजनेचा भविष्यातील संभाव्य विस्तार
2022 पासून सुरू झालेल्या या योजनेचा 2025 पर्यंत विस्तार करण्यात आला आहे. राज्य सरकारांनी देखील या योजनेत सामील होऊन शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन देण्याचा निर्णय घेतला आहे.
निष्कर्ष [Drone Subsidy Application]
ड्रोन अनुदान योजना शेतकऱ्यांना आधुनिकता स्वीकारण्यासाठी एक उत्तम संधी देते. आधुनिक यंत्रांच्या वापराने शेती अधिक फायदेशीर होईल. शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी महाडीबीटी पोर्टलवर ऑनलाइन अर्ज करून ड्रोन तंत्रज्ञानाचा वापर आपल्या शेतीत करावा, असे आवाहन सरकारकडून करण्यात येते.